Uit de Bijbel is gelezen: Jesaja 56:1-8 en Handelingen 8:26-40
Gemeente van Jezus Christus,
[intro]
even een vraag. Bent u blij, op dit moment? Ben jij vrolijk? Nu, of in het algemeen? Leef je in vreugde, schijnt er licht in je leven? Mooi als dat zo is! als de vakantie begonnen is, de zon schijnt… Maar het kan ook anders zijn. Dat je echt aan vakantie toe bent, moe en uitgeblust. Of dat er dingen zijn die je veel zorgen geven. Of dat je het gewoon niet weet, maar toch zwaarmoedig bent. Niet echt blij. Dat kan, en dan ben je niet de enige. Heel wat mensen in Nederland hebben last van somberheid of zelfs depressie. En dat kan ook als je jong bent. Een onderzoek vorig jaar wees uit dat juist jongeren in de leeftijd van 18 tot 25 jaar het vaakst aangaven dat ze onrustig, somber of niet gelukkig zijn. Jij misschien ook?
Al te vaak houden we de schone schijn op tegen elkaar. “Hoe gaat het?” goed hoor, en jij?” Echte vreugde is zeldzamer dan we wel beseffen! Goed, er is genoeg amusement, vermaak, humor, grappige filmpjes… het laat je even lachen, het leidt af. Maar echte blijdschap, waar haal je die vandaan? als ik voor mezelf spreek, kan ik er ook wel wat van gebruiken. Moe van een intensief seizoen, momenteel ook een zwaar boek aan het lezen over ‘Godsverduistering’….
Juist daarom trof me een zin uit het Bijbelgedeelte dat we zojuist lazen. Handelingen 8:39 “hij vervolgde zijn weg vol vreugde”. Is dat niet mooi, als je je weg door het leven zó gaat? Vol vreugde, bomvol blijdschap! Wat is het geheim van deze man? Laten we dat eens onderzoeken vanmorgen! Het heeft ongetwijfeld te maken met wat hij las en wat hij hoort, daar op de weg naar Gaza. Dan hoop ik dat wat wij lazen en wat wij horen vanmorgen, ook een bron van blijdschap zal zijn!
Het thema voor de preek vanmorgen is “vreugde door aanvaarding” [herhaal]. Ik heb mijn preek in drie stukken verdeeld. 1: zoektocht, 2: Jezus, 3: vreugde [herhaal].
[niet bij God kunnen komen/horen toen]
Als eerste de zoektocht. Want één ding is duidelijk: deze man uit het verre Ethiopië was op zoek naar God. Blijkbaar had hij op één of andere wijze gehoord van de God van Israël. Waarschijnlijk zal dat zijn geweest via Joodse mensen die in zijn land leefden. Wat hij had gehoord over die God van Israël, fascineerde hem. Deze God wil hij beter leren kennen, bij deze God wil ook hij horen! Daarom was hij op reis gegaan naar Israël, waar de tempel van deze God staat. Een lange reis van maar liefst 1500 km, die enkele maanden moet hebben geduurd! Gelukkig had hij, als hoge ambtenaar, de middelen om zo’n reis te maken. Dat hij die reis doet toont wel dat het hem ernst is in zijn zoektocht.
Echter, de zoektocht lijkt een mislukking te zijn. Hij kan niet bij deze God komen, niet echt bij Hem horen. In zijn tempel in Jeruzalem had de man op het buitenste voorhof moeten blijven, het voorhof van de heidenen. Hij had daar geschrokken een grote steen gezien met deze inscriptie: “voorbij dit punt geen toegang voor vreemdelingen, op straffe van de dood”. Alleen toegang voor Joden – of voor mensen die zich helemaal tot het Jodendom hadden bekeerd. Dat laatste wás mogelijk, via bepaalde rituelen, dan werd je een zogenaamde proseliet. Misschien had de man er wel naar geïnformeerd. Hij wilde écht bij de God van Israël horen, dat was zijn zoektocht! Echter, het kón niet. Want de man was een eunuch – een man die onvruchtbaar was gemaakt, gecastreerd, om in het vrouwengedeelte van het koninklijk paleis te dienen. Wrede oosterse gewoonte! Nu stond ook dat nog in de weg om de God van Israël te vinden. Want in de Thora staat: een man die verminkt is aan zijn geslachtsdelen, mag niet in de gemeente van de Heer komen (deut. 23). Hij kón zich niet bekeren tot het Jodendom, al wilde hij het nog zo graag.
De zoektocht van deze man naar de ware God is zo op een grote teleurstelling uitgelopen. Hij wil bij de God van Israël horen, maar het lukt hem niet! Is God dan alleen voor een bepaalde groep? Wordt hij niet aanvaard, als allochtoon, als verminkte, als buitenstaander? Teleurgesteld gaat hij op de lange terugweg. Niet bepaald vol van vreugde!
[niet bij God kunnen komen/horen nu]
Ook nu zijn er mensen die op een zoektocht zijn. Misschien ook wel hier in ons midden. Een zoektocht naar God, of misschien zeg je het liever van het algemener: een zoektocht naar de zin van het bestaan, naar waarheid en wijsheid, vreugde en vrede – en misschien heeft dat met die God van de kerk te maken. Als je hier in de kerk zit vanmorgen, leg je blijkbaar dei connectie. Maar dan kan het ook nu zijn dat je zoektocht een mislukking lijkt. Dat je het niet vinden kunt, dat God onbereikbaar lijkt. Of misschien krijg je het gevoel dat het allemaal niet voor jou is. Je gaat naar het gebouw voor God – tegenwoordig geen tempel, maar de kerk. Maar… daar krijg je niet het gevoel dat je het vindt. De liederen, de gewoontes, de taal – het stoot je eerder af. De kerk lijkt een plek voor de ingewijden, niet een plek waar jíj aansluiting vindt. Misschien krijg je zelfs wel het gevoel dat je tegen verbodsbordjes aanloopt, al staan die hier natuurlijk niet met zoveel woorden. Een onzichtbaar bord waar op staat: de kerk, dat is voor brave burgers. Of: dit is blijkbaar een club voor witte mensen – je ziet bijna geen allochtoon hier. Die Ethiopiër moet ook bijna de enige zwarte persoon zijn geweest in de tempel… Of je ziet in gedachten een bord staan: geen toegang voor mensen die seksueel anders zijn, net als de eunuch toen – het is helaas bekend dat heel veel mensen die homo zijn of transgender de kerk teleurgesteld verlaten. Hoe dan ook, het kan zijn dat iemand ook nu in de kerk komt, op zoektocht door het leven, maar daar God níet vindt. Misschien doe je dan als de man uit ons Bijbelgedeelte: je gaat zelf maar in je eentje de Bijbel lezen – maar je merkt al snel dat dat toch een lastige onderneming is, je snapt veel dingen niet goed. Geloven in je eentje is geen echte optie!
En het gevolg van dit alles: net als die man toen, ga je teleurgesteld weg, je wilt al afhaken. Je vervolgt je weg niet bepaald vol vreugde! Je hebt het niet kunnen vinden op de plek waar ze zeggen dat God is… De zoektocht lijkt te mislukken!
[Jezus geeft aanvaarding door God]
Maar… ons verhaal gaat verder. Dat is punt twee. Terwijl de Ethiopische man in zijn wagen zit te lezen, teleurgesteld en vol vragen, komt Filippus eraan. Hij is speciaal gestuurd door Gods Geest. Gods plan is groot: mensen óveral vandaan moeten door Jezus bij Hem gaan horen. Ook randfiguren, letterlijk en figuurlijk, als de eunuch uit Ethiopië! Gods geest zorgt dat alles in elkaar past. Filippus komt juist op het goede moment, als de man op zijn kar zit te lezen uit Jesaja hoofdstuk 53. Dat is wel bij uitstek hét hoofdstuk uit het oude testament waar je Jezus in kunt vinden. Filippus vraagt, met in het Grieks een mooie woordspeling: begrijpt u wat u leest? Direct wordt hij op de wagen genodigd, en de man stelt meteen de goede vraag om verder te komen: over wie gaat het hier, bij Jesaja? Een vraag trouwens, die Bijbelgeleerden nog steeds bezig houdt, in de zogenaamde ‘liederen over de knecht van de Heer’ uit Jesaja… Maar Filippus weet het wel! En dan staat het er in de grondtekst zo mooi: “hij verkondigde hem Jezus”. onze Bijbelvertaling heeft dat nogal verslapt, die heeft het over ‘spreken over het evangelie van Jezus’ – dus één of andere boodschap over hem. Letterlijk staat er echter: hij verkondigde hem Jezus.
Hoe belangrijk is dit! Wij mogen geloven in Jezus Zelf, niet allereerst in één of andere boodschap óver hem. Zélfs niet het leerstuk dat Hij voor onze zonden gestorven is. Dat is wel wáár, dat staat ook in Jesaja 53 overduidelijk te lezen, maar we horen niet dat Filippus daar over spreekt. Was dat trouwens wel datgene waar de man uit Ethiopië mee zat: dat zijn zonden vergeven moesten worden? Is dat waar u of jij mee zit? En zo niet, kan Jezus dan toch waarde voor je hebben? Ik denk het wel! Filippus verkondigde hem Jezus.
Wat zal de man aandachtig hebben geluisterd. Want door Jezus, zo hoort hij, kan hij wél bij de God van Israël horen. Door Jezus wordt hij wel aanvaard, aangenomen. Is dat niet wat Jezus voor kwam? is dat niet waar hij zijn leven voor gaf, als een schaap naar de slacht geleid? De zonden weggedragen – dat zeker; maar daarachter een doel: dat mensen aanvaard worden, welkom zijn bij God. wat je ook deed, en wie je ook bent. Jezus brak de barrières. Hij maakt waar wat in Jesaja 56 staat “mijn huis zal een huis van gebed zijn voor alle volken”. Ook voor deze Ethiopiër. Hij leert zo Jezus kennen, gaat in hem geloven, en mag dan delen in Gods genade en aanvaarding. Deze man zonder familie, mag gaan horen bij Gods familie. Geen verbodsbordjes of beperkende bepalingen. Jezus heet hem welkom!
‘Hij verkondigde hem Jezus’. Wat is dat een bevrijdende boodschap, ook voor mensen vandaag die zijn vastgelopen in hun zoektocht naar antwoorden. als je het in de kerk niet kon vinden, God daar ongrijpbaar en op afstand lijkt… als je merkt dat de Bijbel een lastig boek is. als je al teleurgesteld de aftocht blaast, onbegrepen. Dan heb ik één vraag: heb je het al eens bij Jezus gezocht? Niet bij de kerk, of bij God in het algemeen, bij Jézus? Wil je geen volgeling van Hém zijn? Hij wijst geen mensen af, Hij zoekt mensen op. Hij zoekt jóu op, vandaag! Als je Hem leert kennen, zien dingen er anders uit. Hij die juist de mensen opzocht die buiten de boot vielen, de burgerlijke boot maar ook de vrome boot, Hij werd zélf afgewezen door de religieuze leiders. En Híj leert je wat echt leven is, wat er werkelijk achter het woord ‘God’ zit, wat echte vreugde is en ware wijsheid. Jézus, Hém moet je hebben. Hem moeten we allemaal hebben, ook wie zich in de tempel van toen of van nu kind aan huis voelen. Wie is Hij voor jou, voor u?
En misschien denk je: maar hoe leer ik Hem dan kennen? Dat zie je hier in deze geschiedenis. Door Bijbelwoorden die worden uitgelegd. Bijvoorbeeld nu, hier in de kerk. Als ik u en jou mag vertellen: Jezus houdt van je! Hij gaf zelfs zijn leven uit liefde. Hij maakt dat je aanvaard wordt in de eeuwige armen van de God, de hemelse Vader. “wie zal van zijn nakomelingen verhalen?” leest de Ethiopiër bij Jesaja. Wel, als je je aan Jezus toevertrouwt, mag je zelf een nakomeling zijn, een kind, een deel van zijn familie! “Want op aarde leeft hij niet meer” – gaat het verder bij Jesaja. Leven dóet Hij echter, verheerlijkt bij God, en Hij wil ook in jou leven en in mij! Geloof het, Híj wil je aanvaarden, aanvaarden en vernieuwen en verlichten.
[vreugde]
Dat mag u horen en jij, en dat mocht de man uit Ethiopië horen van Filippus. En dat verandert alles. Inééns is zijn zoektocht, die mislukt leek, toch geslaagd. Aanvaarding, toch! Toch in Jezus bij de God van Israël horen die hij zocht. Zo heel anders dan hij had gedacht, maar dit ís het. Gevonden, en… vreugde! Zodra hij water ziet, laat hij zich dopen – teken van de aanvaarding, de inlijving in Gods gezin. En, zo lezen we dan, “hij vervolgde zijn weg vol vreugde” Vreugde door aanvaarding, door Jezus! Dat is mijn slotpunt.
Weet je, zo is het nog steeds, als je Jezus leert kennen. Juist als je Hem nét leert kennen, als je begint te geloven, dan geeft dat diepe vreugde. Dan word je warm van binnen, blij, gevuld met geluk. Dat moet je ervaren om het te kunnen begrijpen. En dat gun je u en jullie allemaal zo. Jezus geeft vreugde waar niets tegenop kan. Vreugde, ondanks omstandigheden. Vreugde, ook als dingen niet worden opgelost – de man was nog steeds een eunuch, zeg maar. Maar vreugde: ik ben aanvaard. Aanvaard door de Vader, geliefd door Jezus – niet om wie ik ben, maar omdat Hij goed is. Als je dat weet, als je dat gelooft, als beseft wat dat inhoudt, dan word je blij! De zekerheid: ik ben een kind van God. Voor altijd, en wát er ook gebeurt. Wat ben je dan gelukkig!
Ik las van de week juist een voorbeeld in het blad van Open Doors, een stichting die zich in zet voor vervolgde christenen. Een zekere Geetika uit India kwam tot geloof toen haar broer haar over Jezus vertelde. Deze Geetika had een moeilijk leven en was arm. En dan vertelt ze het volgende: “ik dacht dat ik wel genoeg had geleden en dat na mijn bekering alles goed zou komen, Maar dat was niet zo. Integendeel, ik kreeg nu ook nog te maken met afwijzing en kritiek omdat ik in de Heere Jezus geloof. Maar ik moet zeggen: deze tegenstand doorstaan is niets in vergelijking met het verdrietige leven dat ik had zonder Jezus”. Hoort u dat? Ze ziet juist het leven vóór haar bekering als verdrietig, niet dat erna – ondanks dat de omstandigheden alleen maar moeilijker werden. Jezus maakt dat ze haar weg vol vreugde kan gaan! En zo hebben velen het ervaren, toen en nu. Zo mogen ook wij onze vreugde bij Hem vinden!
Er is, tenslotte, nog iets moois in deze geschiedenis van de Ethiopische man. Hier zit hij Jesaja 53 te lezen, en na zijn doop zal hij onderweg naar huis ongetwijfeld verder hebben gelezen. Al heel snel zal hij dan bij jesaja 56 zijn gekomen, woorden die wij ook lazen. Wat zal hij blij geworden zijn toen hij daar het volgende las: “laat de eunuch niet zeggen: ‘Ik ben maar een dorre boom’. Ik geef hem iets beters dan zonen en dochters: een gedenkteken en een naam [yad vasjeem] in mijn tempel en binnen de muren van mijn stad. Ik geef hem een eeuwige naam, een naam die onvergankelijk is.” Wat moet dat hem bemoedigd hebben! Wat een bevestiging van wat Filippus vertelde, en wat hij is gaan geloven.
[slot]
Ik hoop dat ook wij deze vreugde mogen kennen: de vreugde omdat we door Jezus aanvaard zijn, aanvaard zijn door God zelf. Ken je iets van die vreugde? Ken je Jezus? Dáár gaat het om. En ken je hem niet, of nog maar weinig: Je kunt hem leren kennen, of meer en beter leren kennen; zeker weten!
En is je leven dan altijd één en al blijdschap? Nee, natuurlijk niet. Naarmate je langer met hem leeft zal je geloven ook in andere gebieden komen: van kalmte, en zelfs van droogte. Maar toch: op de bodem van je hart mag de vreugde blijvend zijn. Want je hoeft niet meer te zoeken, je mag je aanvaard weten. Je mag deel hebben aan al het goede wat jezus schenkt. ‘De toekomst is zeker, ja, eindeloos goed’ – zoals een lied het zegt. Of zoals een ander lied het zegt, dat wij nu gaan zingen: “jezus mijn verblijden, voor mijn hart de weide…. of mij t kwaad naar het leven staat, toch zijt Gij ook in mijn lijden, Jezus, mijn verblijden”.
Amen
